رفتار اجتماعی و افکار فلسفی

یکی از استادان من که سابقه آخوندی داشت اما سخت نو اندیش شده بود می گفت : "من از همه شما فرنگی تر فکر می کنم و از فرنگیها با کهنگی و سنت گرائی مخالف ترم. حتی ده ها دلیل علمی و منطقی می توانم بیاورم که اروپائی خوب غذا می خورد و خوب غذا را می شناسد اما فقط از دیزی لذت می برم. فکرم دگرگون شده است اما ذائقه ام فرقی نکرده است. فکر از راهی دیگر و ذائقه از راهی دیگر تغییر می کند. زیرا فکر در شرایطی دیگر و ذائقه در شرایطی دیگر پرورش می یابد. وانگهی فکر زود و گاه ناگهانی منقلب می شود اما ذائقه بسیار دیر هنگام و گاه هیچگاه!".
من مردی بزرگ و دانشمند و متفکر را می شناسم که سی و هفت سال پیش نخستین کسی بود که در متعصب ترین محیط های مذهبی و سنتی مملکت یک تنه علیه حجاب قد علم کرد و تمام حیثیت معنوی و علمی مذهبی حساسی که داشت در گرو آزادی زن از قید حجاب نهاد و در اولین مجلسی که به نشانه "رفع حجاب" تشکیل شد اولین سخنرانی را علیه حجاب کرد و حتی جانش را خطر کرد. اما سی و چند سال بعد از آن، در دوره ای که زن روز ایران برای محرومیت حقوقی و عقب ماندگی اجتماعی و اسارت زن های سویس اشک می ریزد و زنان ما که دیروز چادر و چاقچور و پیچه را برداشته اند امروز از حالت املی و قید و بندی که داشتن شرت و پستان بند به آنها می دهد رنج می برند و دامن های مفقوده میکرو میکرو مینی ژوپ را در تن خود دامن ماکسی ژوپ احساس می کنند، یک روز خدمتشان رسیده بودیم و ایشان که دو فرزند خردسال داشتند یکی دختر شش هفت ساله بنام فاطمه و دیگری پسری چهار پنج ساله بنام تقی در جواب احوالپرسی ما شاگردانش که پسر بودیم فرمود : " همشیره تقی کسالت پیدا کرده است."!
رفتار اجتماعی آدمی تابع روح و احساس او است که زاده محیط اخلاقی و تربیت نخستین است و افکار فلسفی آدمی تابع اندیشه و عقل او که زاده استدلال و مطالعه و شناخت و علم و تحولات ناگهانی.

دکتر علی شریعتی، هبوط ، ص107و108